Bukowa Góra
Lokalizacja
Obiekt położony jest w masywie Bukowej Góry w Paśmie Klonowskim, na terenie Nadleśnictwa Zagnańsk.
Dotychczasowe formy ochrony:
Otwór sztolni znajduje się na obszarze Natura 2000 „Łysogóry” PLH 260002 oraz w otulinie Świętokrzyskiego Parku Narodowego.
Sztolnia została sklasyfikowana jako siedlisko Natura 2000 8130 – jaskinie nieudostępnione do zwiedzania.
W latach 2013-2014 sztolnia była objęta monitoringiem siedliska 8130 – jaskinie nieudostępnione do zwiedzania
i znajduje się w bazie danych IOP PAN. Monitoring ten był realizowany przez Instytut Ochrony Przyrody PAN na zlecenie Głównego Inspektora Ochrony Środowiska w ramach pracy pt. ”Monitoring gatunków i siedlisk przyrodniczych ze szczególnym uwzględnieniem specjalnych obszarów ochrony siedlisk Natura 2000-faza czwarta”.
Motywacja
Sztolnia BG III jest od co najmniej 14 lat cennym zimowiskiem nietoperzy. Stwierdzono w niej 7 gatunków nietoperzy (nocek duży, nocek Natterera, nocek łydkowłosy, nocek rudy, nocek wąsatek/Brandta, gacek brunatny i mroczek pozłocisty). Maksymalnie obserwowano 28 osobników.
Tym samym Sztolnia BG III jest jedynym tak dużym zimowiskiem nietoperzy w bezpośrednim sąsiedztwie Świętokrzyskiego Parku Narodowego. Po włączeniu w granice Świętokrzyskiego Parku Narodowego będzie jedynym znanym i obecnie czynnym zimowiskiem nietoperzy.
Otoczenie sztolni porastają siedliska Natura 2000:
- 91P0 wyżynny bór jodłowy
- 9110 kwaśna buczyna.
W bliskości sztolni stwierdzono między innymi:
- Muchołówka mała
- Zniczek
- Dzięcioł zielonosiwy
- Dzięcioł czarny
- Puchacz
- Mopek zachodni
- Popielica
Uwagi
Sztolnia BG III, podobnie jak dwie inne nieistniejące już sztolnie na tym terenie (BG I i BG II), została wykonana w latach 60-tych XX wieku jako obiekt poszukiwawczy związany z rozpoznaniem złoża dolnodewońskich piaskowców kwarcytowych, które otrzymało nazwę „Bukowa Góra”. Otwór wejściowy do obiektu położony jest na wysokości 421 m npm na terenie drzewostanu bukowego. Długość całej dostępnej części sztolni wynosi obecnie około 50 m.
Pozostałe wspomniane wcześniej dwie sztolnie zostały zniszczone przez kamieniołom eksploatujący złoże „Bukowa Góra”. W 2009 r. ówczesna Kopalnia i Zakład Wzbogacania Kwarcytu „Bukowa Góra” S.A. w ramach kompensacji związanej ze zniszczeniem sztolni BG II, w której również zimowały nietoperze, sfinansowała udrożnienie otworu sztolni BG III i jego zabezpieczenie poprzez montaż zamykanej metalowej kraty. Kratę zainstalowano w odległości około 2 m od otworu wejściowego w stronę wnętrza sztolni. Krata została odpowiednio przystosowana do swobodnego przemieszczania się nietoperzy.
Dodatkowo w 2018 r. ze względu na zasypywanie się otworu wejściowego sztolni z inicjatywy stowarzyszenia Speleoklub Świętokrzyski w Kielcach zamontowano w otworze wejściowym sztolni rurę karbowaną o długości 3 m i średnicy 80 cm.
Galeria
